دندان‌پزشکی اطفال شاخه‌ای تخصصی از دندان‌پزشکی است که به مراقبت، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان کودکان از نوزادی تا نوجوانی می‌پردازد. این شاخه شامل رسیدگی به دندان‌های شیری و دائمی، بررسی رشد فک و دندان‌ها، و آموزش به کودک و والدین در خصوص بهداشت دهان است. ویژگی‌های دندان‌پزشک اطفال یک دندان‌پزشک اطفال (پدودنتیست) علاوه بر دانش تخصصی در زمینه ساختار و مشکلات دندانی کودکان، آموزش‌های لازم برای برقراری ارتباط صحیح با کودک، مدیریت ترس و اضطراب کودکان، و رفتاردرمانی را نیز دیده است. این مهارت‌ها به او کمک می‌کند تا محیطی آرام و دوستانه برای کودکان فراهم کند. خدمات دندان‌پزشکی اطفال معاینات دوره‌ای و پیشگیری: بررسی روند رشد دندان‌ها و فک شناسایی زودهنگام پوسیدگی‌ها آموزش صحیح مسواک زدن به کودک و والدین فلوراید تراپی: تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی فیشور سیلانت (Fissure Sealant): پوشاندن شیارهای دندان‌های آسیا برای جلوگیری از گیر کردن غذا و پوسیدگی درمان پوسیدگی دندان‌های شیری و دائمی: پر کردن، ترمیم یا کشیدن دندان در صورت لزوم درمان عفونت‌ها و آبسه‌ها: از جمله عصب‌کشی مخصوص دندان‌های شیری کنترل عادات نادرست: مانند مکیدن انگشت، دندان‌قروچه یا تنفس دهانی راهنمایی در تغذیه و عادات بهداشتی دهان و دندان درمان‌های اورژانسی دندان‌های آسیب‌دیده بر اثر ضربه اهمیت مراجعه به دندان‌پزشک اطفال پیشگیری بهتر از درمان است؛ معاینات منظم از بروز مشکلات جدی جلوگیری می‌کند برخی مشکلات دهانی در دوران کودکی، در صورت درمان نشدن، می‌توانند بر دندان‌های دائمی، رشد فک، و حتی گفتار تأثیر بگذارند کودک با مراجعه زودهنگام به دندان‌پزشکی، اعتماد به نفس و عادت به بهداشت دهان را از سن پایین پیدا می‌کند چه زمانی کودک را به دندان‌پزشکی ببریم؟ اولین مراجعه: حداکثر تا یک‌سالگی یا شش ماه پس از رویش اولین دندان ویزیت‌های دوره‌ای: هر ۶ ماه یک‌بار در صورت مشاهده پوسیدگی، لکه‌های سفید یا قهوه‌ای روی دندان، درد، یا حساسیت نیز باید بلافاصله مراجعه شود نتیجه‌گیری دندان‌پزشکی اطفال نقش بسیار مهمی در سلامت دهان و دندان نسل آینده دارد. با مراجعه منظم به دندان‌پزشک متخصص اطفال، آموزش به کودک، و رعایت بهداشت دهان، می‌توان لبخندی سالم، زیبا و همیشگی برای کودک تضمین کرد. والدین با همراهی و تشویق فرزندان خود، می‌توانند زمینه‌ساز عادات درست و عمر طولانی‌تر دندان‌ها شوند.

ترمیم دندان یکی از رایج‌ترین درمان‌ها در دندان‌پزشکی است که به منظور بازسازی ساختار از دست‌رفته دندان، بر اثر پوسیدگی، شکستگی، ساییدگی یا ضربه انجام می‌شود. هدف از ترمیم، بازگرداندن عملکرد، زیبایی و سلامت دندان است. ترمیم می‌تواند به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام شود. انواع ترمیم دندان 1. ترمیم مستقیم در این روش، ماده ترمیمی مستقیماً در مطب و در همان جلسه داخل دندان قرار می‌گیرد. رایج‌ترین نوع آن پر کردن دندان با کامپوزیت یا آمالگام است. کامپوزیت (هم‌رنگ دندان): زیبایی ظاهری بالا مناسب برای دندان‌های جلو یا قسمت‌های قابل دید حساس‌تر به لکه و شکستگی نسبت به آمالگام آمالگام (نقره‌ای‌رنگ): دوام بالا و مقاومت زیاد در برابر فشار مناسب برای دندان‌های عقب ظاهر فلزی و کمتر زیبایی نسبت به کامپوزیت 2. ترمیم غیرمستقیم در این نوع، قالب‌گیری از دندان انجام شده و ترمیم در لابراتوار ساخته می‌شود، سپس روی دندان چسبانده می‌شود. شامل: اینله (Inlay) و آنله (Onlay): برای ترمیم‌های گسترده‌تر روکش (Crown): در مواقعی که دندان به شدت تخریب شده باشد مراحل انجام ترمیم بررسی و تشخیص پوسیدگی یا آسیب بی‌حسی موضعی برای کاهش درد برداشتن بخش پوسیده یا آسیب‌دیده دندان تمیز کردن محل و آماده‌سازی آن قرار دادن ماده ترمیمی و فرم‌دهی آن سفت کردن ماده با نور مخصوص (در صورت استفاده از کامپوزیت) بررسی نهایی، تنظیم سطح و پولیش دندان   دلایل نیاز به ترمیم دندان پوسیدگی دندان شکستگی یا ترک خوردن دندان سایش دندان‌ها در اثر دندان‌قروچه پرکردگی‌های قدیمی که دچار نشت یا شکستگی شده‌اند مراقبت‌های بعد از ترمیم پرهیز از خوردن غذاهای سفت و چسبنده تا چند ساعت اول رعایت کامل بهداشت دهان و دندان اجتناب از مصرف زیاد مواد شیرین و نوشیدنی‌های اسیدی مراجعه منظم برای چکاپ نتیجه‌گیری ترمیم دندان یکی از پایه‌ای‌ترین و مهم‌ترین درمان‌ها برای حفظ دندان‌های طبیعی است. با ترمیم به موقع، می‌توان از پیشرفت پوسیدگی و نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تر مانند عصب‌کشی یا کشیدن دندان جلوگیری کرد. انتخاب نوع ماده ترمیمی باید با مشورت دندان‌پزشک و بر اساس محل دندان، بودجه و انتظارات زیبایی بیمار انجام شود.

عصب‌کشی یا درمان ریشه یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین درمان‌ها در دندان‌پزشکی است که زمانی انجام می‌شود که پالپ (بافت نرم داخل دندان که شامل عصب و عروق خونی است) دچار التهاب، عفونت یا مرگ شده باشد. این مشکل معمولاً به دلیل پوسیدگی عمیق، ضربه شدید به دندان، یا ترک و شکستگی ایجاد می‌شود. مراحل عصب‌کشی عصب‌کشی معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود: بی‌حسی موضعی: ابتدا دندان‌پزشک ناحیه مورد نظر را بی‌حس می‌کند تا بیمار دردی احساس نکند. ایجاد حفره در دندان: دندان‌پزشک سوراخی روی دندان ایجاد می‌کند تا به پالپ دسترسی پیدا کند. تخلیه عصب و پاک‌سازی کانال‌ها: با استفاده از ابزارهای خاص، عصب آسیب‌دیده و بافت‌های آلوده از داخل ریشه دندان خارج می‌شود. سپس کانال‌ها با مواد ضدعفونی‌کننده شستشو داده می‌شوند. پر کردن کانال: پس از پاک‌سازی کامل، کانال‌های ریشه با ماده‌ای خاص به نام گوتاپرکا پر و مهر و موم می‌شوند تا از ورود باکتری جلوگیری شود. ترمیم نهایی: در انتها، دندان یا با مواد پرکننده ترمیم می‌شود یا در صورت لزوم، روکش گذاشته می‌شود تا از شکستگی و آسیب‌دیدگی مجدد جلوگیری شود. علائم نیاز به عصب‌کشی درد شدید و مداوم دندان حساسیت شدید به سرما یا گرما درد هنگام جویدن یا فشار آوردن تغییر رنگ دندان تورم و التهاب لثه وجود جوش چرکی روی لثه (نشانه عفونت) مزایای عصب‌کشی حفظ دندان طبیعی و جلوگیری از کشیدن آن رفع درد و عفونت امکان بازسازی دندان و استفاده مجدد از آن جلوگیری از گسترش عفونت به سایر نواحی دهان یا بدن مراقبت‌های بعد از عصب‌کشی پرهیز از خوردن غذاهای سفت تا چند روز رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک، نخ دندان، دهان‌شویه) مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای تجویزشده توسط پزشک مراجعه برای چکاپ و در صورت نیاز گذاشتن روکش روی دندان عوارض احتمالی در صورتی که درمان به‌درستی انجام نشود یا مراقبت کافی صورت نگیرد، ممکن است مشکلاتی مانند عفونت مجدد، ترک خوردگی دندان، یا درد باقی‌مانده ایجاد شود. به همین دلیل، انتخاب دندان‌پزشک با تجربه و پیروی از دستورات او اهمیت زیادی دارد. نتیجه‌گیری عصب‌کشی یک روش مؤثر برای نجات دندان‌هایی است که به شدت آسیب‌دیده‌اند. برخلاف تصور عمومی، با بی‌حسی مناسب، این درمان درد زیادی ندارد و می‌تواند از کشیده شدن دندان جلوگیری کرده و عملکرد و زیبایی آن را حفظ کند.

کامپوزیت و لمینت دندان دو روش پرطرفدار و رایج در حوزه زیبایی دندان‌پزشکی هستند که برای بهبود ظاهر دندان‌ها، اصلاح رنگ، فرم، فاصله یا شکستگی‌های سطحی دندان‌ها استفاده می‌شوند. هرکدام از این روش‌ها مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به تفصیل به آن‌ها پرداخته می‌شود. کامپوزیت دندان کامپوزیت نوعی ماده رزینی است که مستقیماً روی دندان قرار گرفته و توسط دندان‌پزشک فرم داده می‌شود. این روش معمولاً در یک جلسه و بدون تراش زیاد دندان انجام می‌شود. مزایای کامپوزیت: غیر تهاجمی بودن: اغلب نیازی به تراش دندان نیست یا تراش بسیار کمی انجام می‌شود. زمان کوتاه درمان: معمولاً در یک جلسه قابل انجام است. هزینه کمتر: در مقایسه با لمینت، کامپوزیت ارزان‌تر است. قابلیت ترمیم آسان: در صورت شکستگی یا لب‌پریدگی، به راحتی قابل ترمیم است. معایب کامپوزیت: ماندگاری کمتر: نسبت به لمینت دوام کمتری دارد (معمولاً ۵ تا ۷ سال). تغییر رنگ: ممکن است در طول زمان دچار تغییر رنگ شود، به‌خصوص در اثر مصرف چای، قهوه، سیگار یا مواد غذایی رنگی. کیفیت وابسته به مهارت دندان‌پزشک: زیبایی نهایی کامپوزیت بستگی زیادی به تجربه و ظرافت کار پزشک دارد. لمینت دندان لمینت یک لایه نازک سرامیکی است که در لابراتوار دندانسازی ساخته شده و روی دندان چسبانده می‌شود. برای نصب لمینت معمولاً نیاز به تراش بخشی از مینای دندان وجود دارد. مزایای لمینت: ظاهر طبیعی‌تر: به دلیل بازتاب نور مشابه دندان طبیعی، زیبایی بیشتری دارد. مقاومت بیشتر در برابر رنگ‌پذیری: کمتر دچار تغییر رنگ می‌شود. دوام بالا: با مراقبت مناسب ممکن است تا ۱۰ تا ۱۵ سال ماندگاری داشته باشد. معایب لمینت: هزینه بالاتر: نسبت به کامپوزیت گران‌تر است. نیاز به تراش دندان: بخشی از مینای دندان باید تراشیده شود، که برگشت‌پذیر نیست. عدم قابلیت ترمیم: در صورت آسیب‌دیدگی، معمولاً نیاز به تعویض کامل لمینت است. انتخاب بین کامپوزیت و لمینت انتخاب بین این دو روش به فاکتورهای مختلفی مثل بودجه بیمار، وضعیت سلامت دندان‌ها، شدت مشکلات زیبایی، و انتظارات فرد بستگی دارد. به‌طور کلی: اگر به دنبال روش سریع، ارزان و با کمترین تراش هستید، کامپوزیت گزینه مناسب‌تری است. اگر زیبایی، دوام، و مقاومت بالا در اولویت شماست، لمینت انتخاب بهتری خواهد بود. در نهایت، مشاوره با دندان‌پزشک متخصص زیبایی و بررسی شرایط فردی بهترین راه برای انتخاب مناسب‌ترین روش است. هر دو روش در صورت اجرای صحیح می‌توانند تأثیر چشمگیری در زیبایی لبخند و افزایش اعتماد به‌نفس ایجاد کنند.

جراحی ایمپلنت دندانی یکی از روش‌های پیشرفته و پرکاربرد در حوزه دندان‌پزشکی است که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شود. این روش، به کمک قرار دادن پایه‌ای فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) در استخوان فک انجام می‌شود که پس از جوش خوردن با استخوان، به‌عنوان پایه‌ای برای نصب تاج دندان مصنوعی عمل می‌کند. مراحل انجام جراحی ایمپلنت فرآیند ایمپلنت معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول، معاینه دقیق توسط دندان‌پزشک شامل بررسی عکس‌برداری رادیولوژی یا سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود تا وضعیت استخوان فک و محل مناسب برای ایمپلنت مشخص گردد. سپس، در جراحی اولیه، پایه فلزی ایمپلنت در داخل استخوان فک قرار داده می‌شود. این مرحله معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و چند ساعت بیشتر طول نمی‌کشد. بعد از آن، یک دوره چند ماهه برای جوش خوردن ایمپلنت به استخوان (فرایندی به نام “اُسئواینتگریشن”) در نظر گرفته می‌شود. پس از اطمینان از جوش خوردن کامل ایمپلنت، مرحله دوم آغاز می‌شود که در آن یک قطعه به نام “اباتمنت” بر روی پایه فلزی نصب شده و سپس تاج دندان مصنوعی روی آن قرار می‌گیرد. تاج معمولاً از جنس سرامیک یا پرسلن ساخته می‌شود و شباهت زیادی به دندان طبیعی دارد. مزایای ایمپلنت ایمپلنت‌ها نسبت به روش‌های سنتی مانند دندان مصنوعی یا بریج مزایای زیادی دارند. از جمله مهم‌ترین مزیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: حفظ استخوان فک و جلوگیری از تحلیل رفتن آن ظاهر طبیعی و عملکرد مشابه دندان واقعی طول عمر بالا (در صورت مراقبت مناسب حتی تا پایان عمر) عدم نیاز به تراش دادن دندان‌های کناری (بر خلاف بریج) مراقبت‌های بعد از جراحی پس از جراحی ایمپلنت، رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت زیادی دارد. شستشوی مرتب دهان با دهان‌شویه، مسواک زدن با دقت، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای بررسی وضعیت ایمپلنت ضروری است. در روزهای اولیه پس از جراحی نیز بهتر است از خوردن غذاهای سفت، گرم یا تند خودداری شود تا ناحیه جراحی دچار التهاب یا عفونت نشود. عوارض احتمالی هرچند جراحی ایمپلنت به‌طور کلی روشی ایمن محسوب می‌شود، اما ممکن است برخی عوارض مانند عفونت، درد، ورم، آسیب به عصب یا عدم جوش خوردن ایمپلنت با استخوان رخ دهد. انتخاب پزشک مجرب و رعایت کامل توصیه‌های پزشکی می‌تواند احتمال این عوارض را به حداقل برساند. در نهایت، ایمپلنت دندانی یک راه‌حل مؤثر، ماندگار و زیباشناسانه برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته است که در صورت اجرای صحیح، می‌تواند کیفیت زندگی و اعتماد به‌نفس فرد را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.